فصل دوم – عوامل موفقیت وب سایت
هزینه بدست آوردن یک مشتری جدید ده برابر هزینه حفظ مشتریان قبلی است. سایتی موفق است که بتواند کاربران خود را حفظ کرده و با آنها ارتباط موثری برقرار کند.
فصل 2– عوامل موفقیت وب سایت
ویژگیها و خصوصیات یک سایت خوب از جنبههای مختلفی قابل بررسی است. از دید یک گرافیست، مهمترین ویژگی یک سایت ظاهر آن است، از دیدگاه یک برنامه نویس تکنولوژی استفاده شده در آن، نحوه لود شدن صفحات و امنیت آن است و از دیدگاه یک بازاریاب اینترنتی مهمترین ویژگی یک سایت خوب درآمدزائی و میزان فروش آن است.
برخی از ویژگیهای یک سایت مناسب عبارتند از:
ž دارا بودن گرافیک جذاب: گرافیک زیبا میتواند به راحتی باعث جذب بازدیدکننده به سایت شود، اولین واسط بین شما و کاربر گرافیک سایت است. برخی از ویژگیهای یک گرافیک جذاب برای سایت عبارتند از:
o درصورتی که از رنگ یا طرح زمینه استفاده میشود رنگ متن به گونهای نباشد که خواندن آن برای کاربر مشکل شود.
o از استفاده از طرحهای زمینه شلوغ که حرکت چشم بر روی متون را مشکل میکند خودداری شود.
o از یک زمینه یکسان برای کل سایت استفاده شود زیرا کلیه صفحات باید دارای هویت واحد باشند و این موضوع به برندسازی سایت کمک میکند.
o از فرمتهای گرافیکی متحرک زیاد استفاده نشود چون نه تنها حواس بازدید کننده را پرت میکند بلکه زمان بارگذاری صفحات را نیز زیاد میکند.
o طرح گرافیکی و همچنین ترکیب رنگی سایت باید کاملاً بیانگر این باشد که سایت قصد ارائه چه مطلبی را دارد. به طور کلی گرافیک باید در خدمت ارائه اطلاعات مفید به بیننده باشد نه اینکه چیدمان مناسب اطلاعات را دچار مشکل کند و کارکرد سایت را پیچیده سازد.
ž داشتن اطلاعات و محتوای مناسب: سایتی که محتوای مناسب نداشته باشد هرگز موفق نخواهد شد. محتوا قلب یک وب سایت است و کاربران اینترنت برای مطالعه و بررسی محتوای سایت به آن مراجعه میکنند. در فصلهای آتی خواهیم دید که مواردی مثل کپی کردن اطلاعات از سایر سایتها تا چه میزان بر کاهش رتبه سایت در موتورهای جستجو، تاثیر گذار است.
ž لود شدن سریع صفحات: اگر سایت شما کند باشد، بسیاری از بازدیدکنندگان از مشاهده صفحات سایت شما خودداری میکنند. همچنین به صورت منطقی مشخص است که موتورهای جستجو نباید سایتهای کند را ایندکس کنند و یا به آنها بازدید بدهد زیرا به زیان خودشان و کاربران است. سرعت لود شدن اطلاعات سایت به موارد متعددی بستگی دارد که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
o سرعت پاسخ سرور سایت
o حجم تصاویر صفحه و فایلهایی که در صفحه لود میشوند.
o اتصالهای متعدد به بانک اطلاعاتی که باعث کندی صفحه میشوند.
o وجود اسکریپت های خارجی که باعث کندی لود شدن صفحه میشود.
ž مقیاس پذیری: مقیاس پذیری سیستمهای نرم افزاری و وب سایتها، یکی از ویژگیهای بسیار مهم آنها است. فرض کنید شما وبسایتی دارید که روزانه صد نفر بازدیدکننده دارد و سرعت آن بسیار مناسب است، اما اگر تعداد بازدید آن به روزانه هزار نفر برسد، بسیار کند خواهد شد. در اینصورت، سرعت سایت شما تنها در مقیاس صد نفر در روز مناسب است و نمیتواند برای مقیاس هزار نفر در روز مناسب باشد. سایتی را مقیاس پذیر میگوئیم که در صورت زیاد شدن کاربران آنلاین، افت سرعت قابل توجهی نداشته باشد.
ž امنیت: متاسفانهتعدادِ افرادی که در اینترنت به دنبال تخریب و هک کردن وبسایتها هستند، کم نیست. وجود یک حفره امنیتی در سایت شما، میتواند باعث شود کلیه زحمات شما به هدر رفته و محتویات سایت شما پاک شود. یک هکر با استفاده از روشهایی مانند تزریق زبان پرسوجوی ساختیافته[1] میتواند کلیه محتوای سایت شما را حذف کند. روشهای زیادی برای افزایش امنیت سایت وجود دارد و برخی از آنها نیز مرتبط با سرور میزبان[2] سایت شما است.
ž طراحی کاربر پسند: هر چه بیشتر به نیازهای کاربران اهمیت دهید و آنها را در سایت خود لحاظ کنید، فاصله شما با موفقیت کمتر خواهد شد. در نظر گرفتن عوامل انسانی و رفتارهای آنها پس از مشاهده قالب و محتویات سایت، میتواند سایت شما را به موفقیت برساند.
ž طبقه بندی مناسب اطلاعات: اگر کاربر نتواند اطلاعات مورد نیاز خود را در سایت شما پیدا کند، اطلاعات شما ارزشی نخواهند داشت. قراردادن روشهای مختلف طبقهبندی اطلاعات و جستجو در سایت باعث خواهد شد که کاربران استفاده بیشتری از سایت ببرند و زمان بیشتری را در سایت شما سپری کنند. همواره سعی کنید به گونهای اطلاعات را در سایت خود نمایش دهید که کاربر را با کمترین کلیک ممکن به هدف خود برسانید.
ž انطباق با تمام مرورگرهای رایج: اگر تمام موارد قبل را رعایت کرده باشید اما سایت شما در مرورگر کاربر به درستی نمایش داده نشود، تمام زحمات شما به هدر میرود. لذا همواره سایت خود را در تمام مرورگرهای رایج تست کنید تا به درستی لود شود.
هر کدام از ویژگیهای فوق اهمیت زیادی دارد، یک وب سایت برای موفقیت باید تمام عوامل فوق را دارا باشد. اما آیا رعایت موارد فوق، موفقیت سایت را تضمین خواهد کرد؟ پاسخ این سوال منفی است، زیرا اگر شما زیباترین، قدرتمندترین، ایمنترین، پرمحتواترین و سریعترین سایت را داشته باشید اما هیچ کس آن را مشاهده نکند هیچ ارزشی نخواهد داشت. لذا داشتن بیننده مهمترین عامل موفقیت یک سایت است. به طور خلاصه عوامل موفقیت وب سایت از دیدگاه بازاریابی اینترنتی را میتوان در سه مرحله خلاصه کرد:
o آوردن بیننده هدفمند به سایت
o نگهداشتن بیننده در سایت
o تبدیل بیننده به مشتری دائم سایت
واقعیت آن است که افزایش بازدید یک سایت، به تنهایی نمیتواند عامل موفقیت آن باشد. فرض کنید شما یک فروشگاه لوازم ورزشی دارید و فروشگاه شما در مکانی واقع شده که روزانه ده هزار نفر از آن عبور میکنند اما هیچ فروشی ندارید؛ این بدین دلیل است که هیچکدام از این افراد تمایلی به خرید محصولات شما ندارند. فروشگاه دیگری در محل بورس لوازم ورزشی قرار دارد که روزانه تنها هزار نفر از ویترین آن دیدن میکنند اما صد نفر از آنها، اقدام به خرید محصول، از آن فروشگاه میکنند. در دنیای اینترنت نیز اتفاقی مشابه همین در جریان است؛ افزایش بازدید سایت نمیتواند ضامن افزایش فروش بیشتر باشد بلکه آوردن بیننده هدفمند و موثر که قصد خرید محصولات یا استفاده از خدمات شما را داشته باشد، اهمیت دارد. از طرف دیگر، دو فروشگاه لوازم ورزشی که در مکان بورس لوازم ورزشی قراردارند نیز فروش متفاوتی دارند، دلیل این موضوع را میتوان مواردی از قبیل: مکان قرارگیری مغازه ها (بازدیدکننده بیشتر)، ارائه کالاهای بهتر طبق نیاز خریداران (محتوای خوب) و یا دکوراسیون و نورپردازی مناسب برای مغازه (گرافیک جذاب) و همچنین نحوه قفسهبندی کالاهای مختلف در ویترین و داخل مغازه (چیدمان اطلاعات داخل صفحه و نحوه ارائه اطلاعات به کاربر) دانست.
بسیاری از افرادی که قصد خرید یک محصول را دارند، قبل از خرید، اقدام به تحقیق در مورد کالای مورد نظر میکنند. این موضوع برای لوازم الکترونیکی و ارتباطی مانند موبایل، لپ تاپ، کنسول بازی و کامپیوتر بیشتر صادق است. در نهایت نیز، اغلب این افراد پس از انجام تحقیقات خود، به صورت آنلاین خرید نمیکنند؛ لذا یک وب سایت میتواند درصد قابل توجهی از خریداران بالقوه یک محصول را به خود جذب کرده، برند و محصولات خود را به آنها معرفی کند، تا در تصمیم بعدی آنها برای خرید تاثیرگذار باشد.
طبق بررسیهای انجام شده، درصد بسیار کمی از بازدیدکنندگان یک سایت برای بار اول از آن خرید میکنند، این موضوع حتی زمانی که بازدیدکنندهء فوق به صورت هدفمند به آن سایت مراجعه کرده باشد نیز اتفاق میافتد. لذا آوردن بیننده به سایت به تنهایی باعث افزایش فروش شما نخواهد شد، بلکه در مرحله بعدی باید سعی کنید مانند بازدیدکننده سایت فکرکنید و نیازهای او را برآورده سازید و با او یک ارتباط موثر ایجاد کنید. اگر سایت شما از نظر اطلاعات جذابیت کافی را نداشته باشد، هیچ بازدیدکنندهای به سایت شما بازنخواهد گشت و فروشی نخواهید داشت. بسیاری از فروشندگان اطلاعات فنی لازم راجع به محصولی که میخواهد بفروشند را ندارند، شما میتوانید با قرار دادن اطلاعات مفید و کامل در مورد محصولات ارائه شده درسایت و همچنین فراهم کردن امکان مقایسه محصولات مختلف در سایت، امکان تصمیمگیری بهتر در مورد خرید را برای بازدیدکننده سایت خود فراهم کنید. برای اینکه بدانید بهتر است چه خدماتی را به سایت خود اضافه کنید، کافیست که مانند مشتری فکر کنید و تمام امکانات و اطلاعاتی که مورد نیاز مشتریان میباشد را در سایت قرار دهید؛ این موضوع قطعاً باعث جذب بازدیدکننده به سایت شما، خواهد شد.
به عنوان مثالی دیگر، برای درک رفتار بازدیدکنندگانی که از طریق موتورهای جستجو وارد سایت شما شدهاند، باید آزمایشات مختلفی انجام دهید. طبق تحقیقات انجام شده در اینترنت، زمانی که مشتریِ هدف شما، کالایی را جستجو میکند، به صورت همزمان سه تا پنج سایت مختلف را باز میکند، که فرض کنید سایت شما یکی از آن سایتها است. شما به طور متوسط در حدود 7 ثانیه زمان دارید تا نظر مشتری را به سایت خود جلب کنید؛ در صورتی که سایت شما کند باشد، در نگاه اول مطالب مفیدی به بازدید کننده ارائه ندهد و یا گرافیک مناسبی نداشته باشد، قطعاً در جذب مشتری، موفق نخواهید بود.
یکی از اشتباهات رایج در میان مدیران سایتها، آن است که اکثراً تصور میکنند مهمترین صفحه سایت، صفحه اصلی آن است و چیدمان اطلاعات را طوری در صفحه اصلی قرار میدهند که کاربر به اطلاعات مورد نظر خود به راحتی دسترسی پیدا کند. گرچه صفحه اصلی مهم است، اما واقعیت این است که اکثر کاربران هدفمند از طریق صفحات داخلی وارد سایت شما میشوند و متاسفانه اکثر مدیران سایتها توجهی به چیدمان و نحوه نمایش اطلاعات در صفحات داخلی خود ندارند. همواره به یاد داشته باشید که شما تنها 7 ثانیه زمان دارید تا نظر کاربر را به سایت خود جلب کنید و کاربر از هر صفحهای که وارد سایت میشود، باید بتواند به اطلاعات مورد نیاز خود دسترسی لازم را داشته باشد.
مدیران یک وب سایت موفق، همواره تلاش میکنند نیازهای کاربران را شناسایی کرده و آنها را برآورده سازند. در هر یک از صفحات سایت این نکته را در نظر بگیرید که آیا کاربر به تمام اطلاعاتی که نیاز دارد دسترسی دارد یا خیر و آیا اطلاعاتی که شما در صفحه قرار دادهاید را به راحتی میتواند پیدا کند؟ بسیاری از سایتهای اینترنتی امکان عضویت کاربران را در سایت خود قراردادهاند اما لینک عضویت آنها در گوشهای از صفحه پنهان شده است و اکثر کاربران آن را پیدا نمیکنند و حتی توضیحاتی در رابطه با اینکه پس از عضویت چه امکانات اضافهای بدست خواهند آورد در سایت وجود ندارد. نحوه نمایش اطلاعات به کاربران و توضیحات کامل در مورد امکاناتی که کاربران پس از عضویت بدست میآورند از نکات ضروری است. همواره به خاطر داشته باشید که انجام تغییرات بسیار کوچک در نحوه چیدمان اطلاعات سایت میتواند تاثیرات بسیار بزرگی در نتایج داشته باشد.
یکی دیگر از موضوعاتی که باید به آن توجه شود آزمایش فرآیندهای مختلف سایت است. مدیر یکی از سایتهای اینترنتی با من تماس گرفت و از میزان بسیار کم عضویت کاربران در سایتش گلهمند بود. پس از بررسی اولیه و انجام فرآیند عضویت در سایت متوجه شدیم که پست الکترونیک فعالسازی کاربران برای آنها ارسال نمیشود. در واقع ارسال پست الکترونیک عضویت مدتی بود که از کار افتاده بود و مدیران سایت از آن اطلاعی نداشتند. همواره سعی کنید فرآیندهای مختلف سایت مانند عضویت کاربران، خرید محصولات و… را تست کنید و از صحت و راحتی بخشهای مختلف آن مطمئن شوید.
قطعا پاسخگوئی به نیاز همه کاربران کار سادهای نیست، یکی از راهکارهایی که میشود برای دریافت نظرات کاربران استفاده کرد تعامل بیشتر با آنها از طریق بخش پشتیبانی آنلاین و یا انجمن کاربران است. اینترنت یک محیط باز است و به همین خاطر است که در سالهای اخبر، پیشرفتهای زیادی کرده است؛ شما نیز اجازه دهید کاربران سایت از شما انتقاد کنند و سعی کنید از نکات سازندهای که مطرح میکنند در جهت بهبود وضعیت سایت خود استفاده کنید.
[1] SQL Injection : Structured Query Language Injection
[2] Hosting Server